حمام پارس  یکی از حمامهای قدیمی یزد در مجاورت خیابان امام خمینی(ره) واقع شده و تا ده سال گذشته فعال نیز بوده است. این حمام از یک طرف به خیابان امام خمینی(ره) - یکی از اصلی ترین خیابانهای شهر یزد حد فاصل میدان شهید بهشتی و چهار راه شهداء- و از یک طرف به گذراصلی محله خواجه خضر یکی از محلات قدیمی و خوش نام شهر یزد  راه دارد .

دسترسی مهم دیگری که بواسطه قدیمی ترین محل استقرار مطب پزشکان شهر یزد نه تنها در استان یزد بلکه در میان استانهای جنوبی وجنوبشرقی کشور نیز شناخته شده است کوچه برخوردار است.  کوچه اشاره شده از دیرباز تاکنون یکی از پررفت وآمد ترین معابر شهر یزد می باشد .مسجد برخوردار و زورخانه خواجه خضر که از مشهورترین اماکن مذهبی وورزش باستانی استان می باشند در شعاع  50 متری حمام پارس قرار دارند.

علاوه بر بناهای یاد شده  آب انبار شش بادگیری ومیدان امیر چخماق از پربیننده ترین آثار تاریخی شهر یزد هستند که با فاصله ای اندک در دو سوی حمام جای دارند .

وجود مسافر خانه های قدیمی که شاید از اولین مسافرخانه های شهر یزد باشند همچنین گاراژهای اطمینان واتوتاج در طرفین حمام پارس موجب شده است، حمام مذکور دربین مسافرینی که در سالیان پیش به یزد سفر داشته اند شهرت داشته باشد.

 مجموع مساحت حمام پارس(540 متر مربع) و خانه ی مجاور آن (325 متر مربع )865 متر مربع است و از نظرسبک معماری متعلق به اوایل دوره پهلوی است. حمام شامل دو بخش زنانه و مردانه بوده که گرمخانه ,سربینه , بخش آتشخانه و .... قسمتهای مختلف تشکیل دهنده ی آن هستند با این توضیح که حمام 3 متر پایین تر از کف اصلی خیابان قرار گرفته است.

خانه مجاورحمام نیز شامل چند اتاق , تالار, حیاط خوش فرم و زیرزمین میباشد.  حمام وخانه یاد شده دارای دو ورودی از خیابان امام خمینی وکوچه خواجه خضر می باشد . با توجه به آنچه گفته شد ملک مورد نظر جایگاه ویژه ای را از حیث عملکرد و موقعیت شهری به خوداختصاص داده و مساحت قابل توجه وسابقه آن امکان بهره برداری اقتصادی با کاربری مناسب را فراهم نموده است.

کاربریهای مطلوب پیشنهادی

·گردشگری سلامت :

گسترش صنعت گردشگری علاوه بر نقش و تاثیر آن در ابراز هویت ملی، موجب ارتقای ابعاد وسیع اقتصادی از جمله ایجاد فرصت‌های شغلی، درآمدزایی، كاهش فقر و گسترش عدالت اجتماعی و رفاه در جامعه می‌شود. در ﻣﯿﺎن ﺣﻮزه ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﺮدﺷﮕﺮی، ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﺳﻼﻣﺖ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ و ﻣﺰﯾﺖ ﻫﺎی رﻗﺎﺑﺘﯽ از ﺗﻮﺟﻪ زﯾﺎدی ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﺪه اﺳﺖ.

استفاده از خدماتی که به بهبود یا افزایش سلامتی و افزایش روحیه فرد (با استفاده از آب‌های معدنی ، آب و هوا یا مداخلات پزشکی) منجر می‌شود و در مکانی خارج از محل سکونت فرد –که بیش از ۲۴ ساعت است –به طول می‌انجامد را گردشگری سلامت نامند.

طی چند سال اخیر گردشگری بعلاوه ی درمان همچنین گردشگری و سلامت در استان یزد رونق خاصی گرفته است.  بگونه ای که بخش عمده ای از مراجعین به مراکز بهداشتی ودرمانی شهر یزد را شهروندان سایراستانهای کشور تشکیل می دهند.

ازجمله روشهای نوین درمانی، آب درمانی و ماساژ درمانی است که پزشکان برای درمان برخی بیماریها توصیه می کنند در همین ارتباط احیاء مجدد حمام به روش نوین وایجاد فعالیتهای ماساژ درمانی، شنا، سونا، جکوزی و... زمینه ی بهره مندی ساکنان شهر وگردشگران ازخدمات قابل ارائه را فراهم می سازد. شایان ذکر است که راه اندازی مجدد حمام سنتی در کنار خدمات اشاره شده موفقیت ودرآمد زا بودن کاربری پیشنهادی را تضمین خواهد نمود . تجربه شهر میبد در بازسازی وفعال نمودن حمام قدیمی یخدان و ارائه خدمات نوین وسنتی در یک فضای واحد مثال موفقی دراین زمینه است.

·رستوران سنتی :

چلوکباب شمشیری در ذهن یزدیها ومسافرانی که در سالیان گذشته به یزد سفر کرده اند خاطره روزهای  فعالیت محلی برای پذیرایی از متاقاضیان در قلب شهر یزد را تداعی می کند. درحال حاضر حد فاصل خیابان مسجد جامع تا میدان شهید بهشتی محلی برای عرضه خدمات پذیرایی دیده نمی شود . ایجاد رستوران سنتی در مقیاس مساحت حمام پارس و خانه مجاور آن امکان عرضه متنوع ومطلوب انواع غذاها را برای ساکنین وگردشگران میسر می سازد. بدیهی است افزایش ورود گردشگران به شهر یزد وپیش بینی روند افزایشی آن در سالهای آتی اقتصادی بودن این کاربری را تایید می نماید.

·آب درمانی و پذیرایی :

نوع کاربری گذشته حمام پارس ودرنظر گرفتن شرایط وموقعیت آن که قبلاّ نیز از آن یاد شد، همچنین واقع شدن در محورگردشگری تاریخی یزد، رونق فعالیتهای گوناگون خدماتی تجاری رایج و مورد نیاز، سهولتوسرعت اجرای طرح در صورت احیای کاربری اولیه ازنظر أخذ مجوز به اضافه مساحت مناسب ملکراه اندازی همزمان رستوران وخدمات آب درمانی را امکانپذیرساخته است.

بدیهی است این گزینه درکنار خدمات درمانی عرضه شده درمحیط پیرامونی می تواند موجب هم افزایی ورونق بیشتر هردو فعالیت و بهره مندی گردشگران و ساکنین شهر گردد .لازم بذکر است هزینه های أخذ مجوز وتأمین پارکینگ بعلت باز زنده سازی کاربری قبلی دربخشی از ملک در مقایسه با سایر کاربریهای پیشنهادی کمتر است.

·بازارچه :

با توجه به سابقه دیرین فعالیتهای تجاری شهریزد ونقش خیابان امام خمینی(ره) در این زمینه و با لحاظ نمودن شکل گیری تمرکز دربرخی فعالیتهای تجاری تخصصی مثل عرضه کنندگان لوازم خانگی درخیابان شهید رجایی وهمچنین عرضه کنندگان ترمه پیرامون میدان امیرچخماق می توان با بهره گیری از موقعیت مکانی ملک و بستر سازی استقرار ارائه کنندگان تخصصی خدمات تجاری نسبت به استقرار بازارچه اقدام کرد. لازم بذکر است مرمت بخش قدیمی ملک و نوسازی بخش دیگر آن بارعایت اصول معماری سنتی می تواند باعث افزایش جذابیت بازارچه گردد. لازم بذکراست رعایت ارتفاع بنا با توجه به ضوابط میراث فرهنگی الزامی است (بوده ) و زمینه حمایت میراثفرهنگیدرجهت مرمت وباز سازی بنا وجود دارد.

· خدمات درمانی وبهداشتی :

پیشتر اشاره شد که قدیمی ترین محل تمرکز مطب پزشکان یزد کوچه برخوردار درمجاورت حمام پارس است. پزشکان مستقر در این کوچه از دیر باز تاکنون علاوه بر اینکه پذیرای همشهریان خود بود ه اند مراجعین استانهای همجوار بویژه استانهای جنوبی وجنوبشرقی نیز از خدمات ارائه شده بهره مند گردیده اند.  در حال حاضردرکوچه برخوردار فضای دیگری برای استقرارفعالیت عرضه کنندگان جدید خدمات پزشکی وجود ندارد از طرفی در صورت ایجاد مکانی برای استقرار ؛ از سوی پزشکان متخصصی که به تازگی وارد عرصه بازار خدمات پزشکی می شوند مورد استقبال قرارخواهد گرفت. باتوجه به مساحت قابل توجه مجموعه مورد نظر بویژهدرمقایسه با بسیاری از اماکن تمرکز پزشکان در شهریزد و امکان فعالیت همزمان چندین پزشک و فعالیتهای درمانی بهداشتی وابسته ؛ احداث درمانگاه ویا کلینیک تخصصی گزینه مناسب وموفقی بشمار می رود.

·هتل :

تجربه چندين سال گذشته حاکي است که هتلهاي احداث شده در بافت تاريخي يزد بويژه هتلهائي که درخانه هاي تاريخي راه اندازي شده است ويا هتلهائي که در بافت تاريخي با معماري سنتي احداث شده است بيشتر مورد علاقه گردشگران بويژه گردشگران خارجي مي باشد 0در حال حاضر با توجه به افزايش ورود گردشگران خارجي کمبود هتل در يزد بيش از دوران گذشته نمود پيدا کرده است 0از آنجا که مجموعه حمام پارس و خانه مجاور آن علاوه براينکه د ر بافت تاريخي قراردارد نظر دسترسي به فرودگاه و راه آهن و شريانهاي ارتباطي نيز در موقعيت مطلوبي است و امکان تملک املاک مجاور جهت احداث هتل با استانداردهاي جهاني نيز وجود دارد، مجموعه مورد اشاره پتانسيل لازم براي ايجاد و بهره برداري هتل با شا خصه هاي مورد تائيد صنعت گردشگري را داراست.

*****

در پایان بیان این نکته ضروری است که بافت تاریخی شهر یزد در آستانه ثبت جهانی قرار دارد و هر قدمی در احیا ورونق محدوده تاریخی شهر نه تنها اقتصادی است  و مورد حمایت مدیران شهری واستقبال شهروندان قرار می گیرد بلکه اقدامی است در جهت تداوم بهره برداری از تلاشهای پیشینیان در ایجاد شهری پررونق ، سرزنده، و ماندگار برای آیندگان.